Η Λειτουργία του Συμπλέκτη

Μάθε πως λειτουργεί....
Απάντηση
PERRY-MGTF
Αρχαίος
Αρχαίος
Δημοσιεύσεις: 3917
Εγγραφή: Δευ Ιαν 03, 2005 10:08 am
Τοποθεσία: 11th Dimension
Επικοινωνία:

Η Λειτουργία του Συμπλέκτη

Δημοσίευση από PERRY-MGTF »

ΠΗΓΗ: POWER TECHNIQUES

Ο συμπλέκτης αποτελεί το μέσο μεταφοράς της δύναμης του κινητήρα στο σύστημα μετάδοσης και φυσικά στους τροχούς. Αυτό το τόσο σημαντικό μηχανικό συγκρότημα συχνά αμελείται ή παραμελείται στο πρόγραμμα μιας μηχανικής βελτίωσης, μολονότι δέχεται υψηλές καταπονήσεις και η απόδοσή του είναι καθοριστική για τις επιδόσεις του αυτοκινήτου.

ΑΠΟ ΤΟ ΑΚΙΝΗΤΟ ΣΤΟ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ
Αναρωτηθήκατε ποτέ πόσο σημαντικός είναι ο συμπλέκτης; Πόσο εύκολη κάνει την καθημερινή συμβίωση με το αυτοκίνητό μας; Πόσο σημαντικός είναι για τις επιδόσεις και πόσο τις επηρεάζει; Πόσο μεγάλα φορτία παραλαμβάνει και πως καταφέρνει να αντεπεξέρχεται σε αυτά; Αν όχι ετοιμαστείτε για ένα μεγάλο σοκ!!! Ο συμπλέκτης είναι ο ήρωας του συστήματος μετάδοσης και ο κύριος υπεύθυνος για την κίνηση του αυτοκινήτου.

Η ΤΡΙΒΗ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΑΝ

Ο πιο διαδεδομένος εν χρήσει συμπλέκτης σήμερα, που χρησιμοποιείται σε όλα σχεδόν τα αυτοκίνητα, είναι ο επίπεδος μονόδισκος συμπλέκτης ξηράς τριβής. Τι κρύβεται πίσω από αυτήν την μακρόσυρτη ονομασία;
Όλοι οι κινητήρες διαθέτουν ένα σφόνδυλο, το βολάν. Το βολάν υπάρχει για να δίνει αδράνεια στο στροφαλοφόρο, ώστε να ομαλοποιείται η μετάβαση μεταξύ των χρόνων καύσης και η ροπή του κινητήρα να παρέχεται με ομαλό τρόπο στο σύστημα μετάδοσης. Ακόμη, η μάζα του βολάν διευκολύνει και εξομαλύνει τη λειτουργία του συμπλέκτη, στην εκκίνηση και τις αλλαγές ταχυτήτων. Πέρα από αυτό όμως, το βολάν αποτελεί κύριο μέρος του συμπλέκτη που περιγράφουμε επειδή αποτελεί τη μία από τις τέσσερις συνολικά επιφάνειες τριβής του. Ανεξάρτητα από τη συνολική διαμόρφωση του βολάν, πάντα υπάρχει ένας επίπεδος κυκλικός τομέας ο οποίος συνεργάζεται με το δίσκο του συμπλέκτη. Αυτός ο τομέας μοιάζει με την επιφάνεια τριβής ενός δισκόφρενου, αφού είναι ρεκτιφιαρισμένος και συχνά σε διαφορετικό επίπεδο από το υπόλοιπο «πρόσωπο» του βολάν.
Επάνω στο βολάν τρίβεται ο δίσκος. Πρόκειται για ένα ειδικό συγκρότημα που συνδέει τον πρωτεύοντα άξονα του κιβωτίου με το βολάν του κινητήρα μέσω της τριβής που αναπτύσσεται ανάμεσα στις επιφάνειές τους. Η απόληξη του πρωτεύοντα άξονα(πριζ-ντιρέκτ) μπαίνει μέσα στο ειδικά διαμορφωμένο πολύσφηνο κέντρο(καρέ) του δίσκου, από τον οποίο παραλαμβάνει τη δύναμη του μοτέρ.
Η τριβή είναι ανάλογη της δύναμης που πιέζει τις τριβόμενες επιφάνειες, άρα για να έχουμε αρκετή τριβή και να μεταφέρουμε αυτούσια τη δύναμη του μοτέρ στο σύστημα μετάδοσης πρέπει με κάποιον τρόπο να πιέζουμε το δίσκο πάνω στο βολάν.
Εδώ μπαίνει στο παιχνίδι η πλάκα πίεσης, το πλατό. Το πλατό αποτελείται κατά βάση από μία άκαμπτη μεταλλική πλάκα, ένα ελαστικό διάφραγμα που την πιέζει πάνω στο δίσκο, και ένα κέλυφος που την κοντράρει και τη συγκρατεί πάνω στο βολάν. Το πλατό είναι το έτερον ήμισυ του βολάν, και ανάμεσα σ’αυτά τα δύο ο ταλαίπωρος δίσκος νιώθει σαν το ζαμπόν σε ένα καυτό σάντουιτς.

ANALYSE IT
Ένας συνηθισμένος δίσκος έχει υλικό τριβής από οργανικό υλικό(φερμουίτ), καρφωμένο με πριτσίνια στις δύο μεριές της εξωτερικής διαμέτρου του.
Το φερμουίτ έχει σχήμα κυκλικού τομέα, και το έλασμα του δίσκου πάνω στο οποίο είναι καρφωμένο είναι κυματοειδές και μοιάζει με ruffles!!!!..... Αν ξεκαρφωθεί το φερμουίτ, θα δούμε το ειδικό ατσάλινο έλασμα έχει κυματοειδές προφίλ, ώστε όταν συμπιέζεται να λειτουργεί σαν ελατήριο. Με αυτόν τον τρόπο ο δίσκος αποκτά πιο προοδευτική σύμπλεξη, καθώς έχει περισσότερα περιθώρια συμπίεσης από το πλατό κατά τη φάση της σύμπλεξης και έτσι προσφέρει, μεταξύ των άλλων μεγαλύτερη ωφέλιμη διαδρομή στο πεντάλ.
Όμως το μεγαλύτερο μυστικό του δίσκου βρίσκεται αλλού και μάλιστα στον…αφαλό του. Αυτός είναι διαιρούμενος, με το καρέ του πριζ-ντιρέκτ να είναι ανεξάρτητο από το κέντρο του δίσκου που αποτελεί την προέκταση των στηριγμάτων του φερμουίτ. Το καρέ ενώνεται με τον υπόλοιπο δίσκο με τη βοήθεια ειδικών ελατηρίων, συνήθως τεσσάρων ή έξι που ανά ζεύγη έχουν διαφορετική σκληρότητα μεταξύ τους. Αυτά επιτρέπουν τη σχετική κίνηση καρέ-κέντρου ώστε να υπάρχει μια κάποια ελαστικότητα κατά τη σύμπλεξη. Με αυτόν τον τρόπο, υπό κανονικές συνθήκες αποφεύγονται τα σκορτσαρίσματα κατά την εκκίνηση και κατά το πάτημα ή άφημα του γκαζιού όταν το πεντάλ του συμπλέκτη έχει αφεθεί τελείως. Αυτού του είδους οι αφαλοί είναι πολύ ανθεκτικοί, ωστόσο δεν αρέσκονται σε απότομα ξεκινήματα γιατί τα ελατήριά τους τερματίζουν με αποτέλεσμα να υποχωρούν οι πατούρες στήριξής τους και να δημιουργούνται τζόγοι στον αφαλό του δίσκου με συνέπεια σκορτσαρίσματα κλπ ανωμαλίες στην εκκίνηση.

ΠΛΑΤΟ
Το πλατό καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την απόδοση του συμπλέκτη και την ικανότητά του να μεταφέρει αυτούσια τη ροπή του κινητήρα. Υπενθυμίζω πάλι ότι η τριβή εξαρτάται από την πίεση του πλατό, δηλαδή τη δύναμη των ελατηρίων ή του χτενιού του. Μεταβάλλοντας τη, μπορούμε να μεταβάλλουμε την τριβή και έτσι να ξεκινάμε ομαλά, να απομονώνουμε το κιβώτιο από τον κινητήρα κτλ. Αυτό γίνεται πολύ απλά, πιέζοντας το χτένι με ένα ειδικό ρουλεμάν πίεσης και αναγκάζοντάς το να υποχωρήσει παρασέρνοντας μαζί του την πλάκα πίεσης. Ετσι ο δίσκος ελευθερώνεται, χάνει την επαφή του με το βολάν και παύει να μεταφέρει την κίνηση στο σασμάν. Το προοδευτικό άφημα του πεντάλ του συμπλέκτη επιστρέφει την πλάκα πίεσης και το δίσκο σε επαφή με το βολάν και αυξάνει την πίεση πάνω στο δίσκο με αποτέλεσμα την αύξηση της τριβής. Όταν η τριβή φτάσει σε μία επαρκή τιμή, ο δίσκος παύει να γλιστράει πάνω στο βολάν και ακινητοποιείται σε σχέση με αυτό, μεταφέροντας αυτούσια τη ροπή στο σύστημα μετάδοσης. Με τα ελατήρια και τα κοκοράκια δε θα ασχοληθούμε γιατί έχουν καταργηθεί προ πολλού στα επιβατικά αυτοκίνητα, αλλά πως λειτουργεί το χτένι; Φανταστείτε το χτένι σαν μία μεγάλη κωνική ατσάλινη ροδέλα, από την οποία έχουμε κόψει πολύ μικρές φέτες για να γίνει…. Όνομα και πράμα!! Αυτή η ροδέλα τοποθετείται ανάμεσα στο κέλυφος του πλατό και στην πλάκα πίεσης, με την κορυφή του κώνου να κοιτά προς το εξωτερικό μέρος του πλατό, δηλαδή το κιβώτιο ταχυτήτων. Εκατέρωθεν του χτενιού τοποθετούνται δύο χοντρά δαχτυλίδια, που λειτουργούν ως αρθρώσεις-υπομόχλια για την παραμόρφωση του χτενιού. Μετά την τοποθέτηση του χτενιού στο κέλυφος του πλατό, προστίθεται η πλάκα πίεσης και πιέζεται ενάντια στο χτένι, για να δημιουργήσει μία αρχική προφόρτιση. Για να συγκρατείται το πλατό κόντρα στο χτένι, ασφαλίζεται με ειδικά ελάσματα στο πλάι του. Κάθε φορά που πατάμε το συμπλέκτη, το δίχαλο που βρίσκεται στη χελώνα του σασμάν πιέζει το ρουλεμάν και παραμορφώνει το χτένι. Με αυτόν τον τρόπο το χτένι μειώνει την πίεσή του στο πλατό, και τα ασφαλιστικά ελάσματά του το τραβάνε προς τα πίσω, για να αυξήσουν το διάκενο πλατό-βολάν και να ελευθερώσουν το δίσκο. Έτσι δουλεύει!

ΟΛΙΣΘΑΙΝΟΝΤΑΣ
Το πατινάρισμα(ολίσθηση) οφείλεται στην αδυναμία του συμπλέκτη να αναπτύξει επαρκή τριβή ώστε να μεταφέρει όλη τη ροπή στους τροχούς. Η μόνη περίπτωση που το πατινάρισμα είναι θεμιτό είναι όταν το προκαλούμε εμείς, πατώντας το συμπλέκτη για να ξεκινήσουμε ή να αλλάξουμε ταχύτητα. Υπάρχουν όμως πολλοί παράγοντες που προκαλούν το πατινάρισμα, με κυριότερο τη φθορά του δίσκου. Όταν ο δίσκος φθαρεί, και μαζί του το πλατό και ακόμη λιγότερο το βολάν, μειώνεται το συνολικό πάχος των επιφανειών τριβής. Αυτό σημαίνει ότι το χτένι εκτείνεται περισσότερο για να πατήσει πλήρως ο δίσκος πάνω στο βολάν, χάνοντας την προφόρτισή του και συνεπώς μέρος από τη συνολική πίεση που μπορεί να ασκήσει στην πλάκα πίεσης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της μέγιστης αναπτυσσόμενης από το συμπλέκτη τριβής. Εκτός αυτού, ο φθαρμένος δίσκος έχει χαμηλότερο συντελεστή τριβής, επειδή το φερμουίτ έχει καταπονηθεί και έχει ψηθεί από τις υψηλές θερμοκρασίες και επειδή το βολάν και το πλατό έχουν γυαλίσει από την παρατεταμένη ολίσθηση.
Ωστόσο υπάρχουν κι άλλες αιτίες πατιναρίσματος, όπως η πρόωρη υπερθέρμανση του φερμουίτ από παρατεταμένο πατινάρισμα, η καταστροφή του πλατό από απότομες εκκινήσεις κλπ.

Ο ΣΥΜΠΛΕΚΤΗΣ ΔΕΝ ΑΠΟΜΟΝΩΝΕΙ ΚΑΛΑ
Σε αυτήν την περίπτωση, το πλήρες πάτημα του πεντάλ δεν απελευθερώνει πλήρως το δίσκο με αποτέλεσμα τη δυσκολία στην επιλογή ή αλλαγή ταχύτητας. Συνήθως αυτή η βλάβη οφείλεται στο πλατό. Η λάθος τοποθέτηση μπορεί να σπάσει ή να παραμορφώσει το χτένι. Επίσης, το χτένι μπορεί να φθαρεί εάν το ρουλεμάν πίεσης είναι καταπονημένο και περιστρέφεται δύσκολα. Σε αυτήν την περίπτωση σκάβει μία πατούρα στις άκρες των χτενιών, με αποτέλεσμα τη μείωση της ωφέλιμης διαδρομής της πλάκας πίεσης. Η Τρίτη, σπανιότερη και πιο ακραία περίπτωση, αφορά στη θραύση της πλάκας πίεσης. Κυριότερο αίτιό της είναι η υπερβολική και παρατεταμένη υπερθέρμανση. Σπανιότερα οφείλεται σε ελαττωματικό πλατό, εσφαλμένη τοποθέτηση ή κακή χρήση. Άλλες φορές η ανεπαρκής απομόνωση του συμπλέκτη οφείλεται σε θραύση ή παραμόρφωση των ελατηρίων συγκράτησης. Αυτό μπορεί να προκληθεί από απότομη σύμπλεξη και αλλεπάλληλες απότομες αλλαγές ταχυτήτων, γενικότερη σκληρή χρήση, υπερβολικό σκορτσάρισμα από τζόγους στις αρθρώσεις του συστήματος μετάδοσης ή κατεστραμμένο δίσκο. Τέλος, ανεπαρκή απομόνωση μπορεί να προκαλέσει η καταστροφή του φερμουίτ. Αυτό μπορεί να γίνει κάλλιστα σε ένα κατέβασμα ταχύτητας, επιλέγοντας χαμηλή σχέση με πολλά χιλιόμετρα, αφημένο γκάζι και απότομο άφημα του συμπλέκτη. Εκεί ο δίσκος όχι μόνο φορτίζεται αντίρροπα προς την κανονική φορά σύμπλεξης που έχει όταν το αυτοκίνητο επιταχύνει, αλλά και το πριζ-ντιρέκτ τον περιστρέφει και με πάρα πολλές στροφές που θα κληθεί να μεταφέρει στον κινητήρα.

Ο ΣΥΜΠΛΕΚΤΗΣ ΠΑΡΑΓΕΙ ΘΟΡΥΒΟ
Συχνά ο συμπλέκτης παράγει διάφορα κροταλίσματα, τριγμούς, χτύπους κτλ. Όταν το κάλυμμα του αποσβεστήρα κραδασμών του δίσκου, δηλαδή η βάση των ελατηρίων του- καταστρέφεται τότε ο δίσκος παίρνει τζόγους που παράγουν έντονο θόρυβο. Μία δεύτερη περίπτωση θορύβου είναι το ελατήριο να έχει σπάσει. Και οι δύο περιπτώσεις μπορούν να αποδοθούν σε υπερβολικό σκορτσάρισμα από βλάβη στο πλατό, ή σε κατεστραμμένο φερμουίτ, ή σε υπερβολικούς τζόγους στη μετάδοση, ή σε επιτάχυνση με μεγάλη σχέση και σε υπερβολικά χαμηλές στροφές ή και σε βίαιες κινήσεις.


Εικόνα[/img]
MG TF - 80th Anniversary Edition #869 of 1600
Owning an MG is one of life's great joys

Εικόνα

Απάντηση

Επιστροφή στο “How does it Work?”

Μέλη σε σύνδεση

Μέλη σε αυτήν τη Δ. Συζήτηση: Δεν υπάρχουν εγγεγραμμένα μέλη και 2 επισκέπτες